ماجرای احیای یک دانشگاه تاریخی در کرمان
تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۳۱۰۱۵۸
اسماپورزنگی آبادی-همشهری آنلاین:
به گزارش همشهری آنلاین، این مجموعه علاوه بر گنبد ساق‌بلندی که در برخی منابع، ارتفاع آن را 16 متر و برخی دیگر 17 متر نوشته‌اند و سپاهیان آغامحمدخان قاجار از پشت دروازه‌های شهر آن را دیده بودند؛ کاشی‌کاری، خاتم‌کاری، تذهیب‌کاری و گچ‌کاری دلفریبی نیز داشته که مارکوپولو و سرپرسی‌سایکس در سفرنامه‌های خود آن را ستوده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
همچنین، قبه‌سبز که آرامگاه هفت تن از حاکمان قراخطایی در آن قرار دارد را، نخستین دانشگاه جنوب‌شرق ایران معرفی کرده‌اند. دکتر رضا ریاحیان، باستان‌شناس در این باره می‌گوید: «این مجموعه، ترکیبی از مرکز علمی و بنای حکومتی و مقبره و شفاخانه بوده است ولی در دوره حکومت ترکان‌خاتون در سال 656 قمری، از آن‌جایی که او به علم و دانش و ترویج آن علاقه‌ی زیادی داشته، شاعران، هنرمندان و ریاضی‌دانانی از مناطق مختلف به دربارش می‌آمدند و به همین دلیل از این مجموعه بیشتر به‌عنوان مرکز علمی یا دانشگاه یاد می‌شود.»
طی قرن‌های متمادی، بخش‌هایی از قبه‌سبز با معماری ویژه‌ای که داشته، به‌دلایل متعدد از جمله وقوع زلزله‌ای ویرانگر از بین رفته و بعد از خیابان‌کشی به بهانه‌ی مدرنیسم در شهرها، پلان آن زیر آسفالت معابر و پی و فونداسیون خانه‌ها دفن می‌شود. هم‌اکنون، از همه آن بنای باشکوه، جز ایوانی نیمه‌جان چیزی باقی نمانده است. ایوانی که برخی کارشناسان می‌گویند احتمالا سردر مجموعه باشد. برخی دیگر اما این ادعا را نمی‌پذیرند.
از ویژگی‌های منحصر به‌فرد قبه‌سبز، کاشی‌کاری معرق آن است که اندکی از آن در همین ایوان باقی مانده. بنا به آنچه که برخی منابع تاریخی می‌گویند این کاشی‌کاری از مسجد کبود تبریز که آن را صاحب قدیمی‌ترین کاشی معرق می‌دانند قدیمی‌تر است اگرچه برای اثبات این، باستان‌شناسان باید تلاش کنند و نظر نهایی را بدهند.
ریاحیان در این‌باره می‌گوید: «هنر کاشی‌کاری در دوره سلجوقی شکل گرفت. در دوره تیموری و ایلخانی هم بوده ولی اوج هنر کاشی معرق در دوره صفویه است که مسجد شیخ لطف‌الله را اوج هنر کاشی معرق دنیا می‌دانند؛ هم به لحاظ وسعت و هم حجم کار و تکنیک. شواهد کاشی‌های معرق بنای قبه‌سبز که در ایوان وجود دارد، نشان می‌دهد تکنیک هنر کاشی معرق در این بنا به اوج هنری رسیده است و با کاشی‌کاری‌های دوره صفویه برابری می‌کند.» وی می‌افزاید: «می‌توان گفت کسانی که در این بنا کار کردند، شاید همین دانشمندان و هنرمندانی باشند که به مرکز علمی قبه‌سبز می‌آمده‌اند و تصمیم گرفته‌اند کاشی معرقی را ایجاد کنند که نسبت به دوران صفویه برتری داشته باشد.» این کارشناس تصریح می‌کند: «هرچه که باشد، کاشی‌کاری‌های معرق، یکی از شاخصه‌های مهم و ارزشمند این ایوان است.» این بنا بعد از دهه‌ها فراموشی، از سال 96 مورد توجه مقامات قرار گرفت. مردادماه همان سال بود که علیرضا رزم‌حسینی استاندار وقت کرمان به همراه جمعی از مقامات محلی، از بقایای این مدرسه بازدید کرده و وعده احیای آن با کمک دانشگاه آزاد را دادند.
ماجرای ورود دانشگاه آزاد هم به سفری برمی‌گردد که علی‌اکبر ولایتی به کرمان داشت. رئیس مرکز کرمان‌شناسی و مدیرعامل انجمن دوستداران قبه‌سبز او را در جریان ارزش‌های این بنا قرار می‌دهد و ولایتی که آن زمان هنوز به دانشگاه آزاد نیامده بود، پیشنهاد می‌دهد یک هیات امنای ملی برای این مجموعه تعریف و بازسازی و مرمت آن را شروع کنند. یک سال بعد، ولایتی به‌عنوان رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد منصوب و بعد از این، اسم دانشگاه آزاد کنار این پروژه آورده می‌شود. دانشگاه آزاد اما به پروژه نیامده، برمی‌گردد و کار به عهده میراث‌فرهنگی و شهرداری گذاشته می‌شود. میراث‌فرهنگی دستی بر سر و روی کاشی‌کاری‌های ایوان می‌کشد و چند ماهی کاوش‌های باستان‌شناسی برای شناسایی بقایای معماری بنا انجام می‌شود.
شهرداری هم طرح بازآفرینی فرهنگ‌مبنا با عنوان «حفاظت تاریخی گذر قبه‌سبز ـ بازار عزیز» را توسط مشاور تهیه می‌کند. اکنون و در حالی که بیش از یک سال از اتمام فاز مطالعاتی پروژه بازآفرینی فرهنگ‌مبنای محور قبه سبز ـ بازار عزیز و تحویل آن به معاونت عمرانی شهرداری کرمان می‌گذرد؛ این طرح در کشوی میز کارفرما خاک می‌خورد. مریم فدایی‌قطبی، مشاور طرح، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد کرمان و مدیر سابق دانشکده معماری و شهرسازی این دانشگاه می‌گوید: «وضعیت بنای قبه‌سبز بسیار نامناسب است.»
او با بیان اینکه با یک حصار نامطمئن اطراف بقایای این بنا را مسدود کرده‌اند، می‌افزاید: «معرق‌های آن که منحصر به‌فرد هستند، در کف زمین رها شده‌اند و بقایای مدرسه نیز در خانه‌های همسایه‌هاست.» فدایی‌قطبی توضیح می‌دهد که اولین اقدام برای احیای این مجموعه، راه‌اندازی پایگاه مطالعاتی مربوط به دوران قراخطاییان و مجموعه قبه‌سبز در کرمان بود. در این راستا، یکی از خانه‌های نزدیک مدرسه که در تملک میراث‌فرهنگی بود را شهرداری مرمت کرد تا داده‌ها و اطلاعات به آنجا منتقل و تبدیل به موزه شود و پایگاه بازآفرینی نیز در آن مستقر بشود. همچنان اما این اقدام بین شهرداری و میراث‌فرهنگی متوقف مانده است.
او با اشاره به اینکه بافت بسیار زیبای این محدوده، با خیابان‌های احداث شده در سال‌های گذشته آسیب زیادی دیده است، می‌گوید: «قبه‌سبز جزو قدیمی‌ترین بناهای ثبت ملی است و حریم دارد و در مجاورت آن نیز، بناهای ثبت ملی متعددی وجود دارد اما در همین محدوده که بلندمرتبه نباید بسازند به‌وفور ساختمان‌های چند طبقه ساخته شده و وضعیت بافت از لحاظ حریم بسیار آشفته است و این وضعیت، در حال حاضر هم ادامه دارد.» وی تصریح می‌کند: «وضعیت حریم به‌شدت در این محدوده آسیب‌دیده است و باید هرچه زودتر برای این بنا اقدامی انجام داد.»
ریاحیان باستان‌شناس نیز با تاکید بر اینکه کاوش‌های باستان‌شناسی قبه‌سبز باید ادامه پیدا کند، یادآور می‌شود: «در معرفی قبه‌سبز، چیزی که در کنار معماری آن، می‌تواند ارزش این بنا را نشان بدهد، شخصیت ترکان‌خاتون حاکم وقت کرمان است.» در این‌باره، مهدی رجبعلی‌پور، رئیس انجمن دوستداران قبه سبز کرمان می‌گوید: «در تاریخ سه ترکان‌خاتون مهم داریم که دو نفر آنها بسیار شرّ بودند و خیلی‌ها این ترکان‌خاتون فرهنگ‌دوست کرمان را با آن دو نفر دیگر اشتباه می‌گیرند؛ یکی از آن دو نفر، مادر سلطان محمد خوارزم‌شاه بود که عامل حمله مغول به ایران است. یکی هم، همسر ملک‌شاه سلجوقی است که برای اینکه پسرش جانشین شاه شود، مملکت را به خاک و خون کشید و کرمان را از وجود ملک توران‌شاه عادل محروم کرد».
وی به تاسیس حکومت قراخطاییان کرمان اشاره و اظهار می‌کند: «قراخطاییان کرمان را از طریق مذاکره از شر چنگیزخان مغول نجات دادند، به چنگیز گفتند پول و باج و خراج می‌خواهی، به تو می‌دهیم. چنگیز هم پذیرفت». وی تصریح می‌کند: «خوش‌ترین ایام کرمان در زمان ترکان‌خاتون و همسران او براق‌حاج و قطب‌الدیم محمد است.» با وجود همه ارزش‌هایی که در بنا وجود دارد، حتی پس از ورود مقامات عالی استان کرمان و قرار گرفتن دو استاندار پشت آن، قبه‌سبز از زیر غبار فراموشی بیرون نیامده و هر روزه، رهگذران در یکی از کوچه‌های بافت تاریخی شهر کرمان و میان انبوهی آشفتگی، دیواری نیمه فروریخته را می‌بینند که پشت آن، کاشی‌های معرق ایوانی نیمه‌جان، دلربایی می‌کند.
کد خبر 609200 برچسب‌ها فرهنگ - میراث فرهنگی استان کرمانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: فرهنگ میراث فرهنگی استان کرمان میراث فرهنگی دانشگاه آزاد ترکان خاتون کاشی معرق کاشی کاری هنر کاشی قبه سبز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۳۱۰۱۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دانشگاه آزاد حلقه گمشده جدایی جامعه و دانشگاه را یافته است/ تشریح جایگاه طرح صدرا میان دانشجویان
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، پیش‌نشست رویداد صدرا با حضور نمایندگان بیش از ۱۰۰ شرکت صنعتی و خدماتی همزمان با تحصیل دانشجویان و با حضور فعال نمایندگان صنایع بزرگ در دانشگاه، افشین غنی‌زاده سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمانشاه، مسعود باغفلکی معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی استان کرمانشاه، مرتضی کهراریان معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، علی مهراس مهرابی معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی، احمد اکبری رئیس دانشکده مهارت و کارآموزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، جمعی از صاحبان صنایع و مراکز تولیدی، مسئولان ادارات و ارگان‌های مختلف به‌منظور مصاحبه، جذب و استخدام دانشجویان و دانش‌آموختگان توانمند در سالن آمفی تئاتر دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه برگزار شد.
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمانشاه در این نشست اظهار کرد: قوانین دانشگاه آزاد اسلامی بنا به ساختار مناسب از انعطاف خوبی برخوردار است و در سال‌های اخیر این دانشگاه پیشروی تغییرات اساسی مطابق علم نوین روز بوده و اکنون در نسل چهارم دانشگاه پیشرو قرار داریم و رسالت ما حرکت به سمت دانشگاهی است که تولید علم کرده و از علم به سرمایه برسد تا بتواند مشکلات را رفع کند.
افشین‌غنی‌زاده عنوان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی با رسالت جدید خود روز به روز به این هدف نزدیک‌تر می‌شود و دست یاری خود را به سمت کسانی که در این زمینه‌ها خلّاق هستند دراز می‌کند و رویدا صدرا عامل قرار گرفتن علم و تجربه در کنار یکدیگر است.
وی تأکید کرد: در گذشته دانشگاه فقط به علم‌آموزی اختصاص داشت، صنایع نیز به تجربه کاری و عملی، شاید خیلی از دانش‌آموختگان دانشگاهی کار عملی زیادی انجام نداده و در محیط واقعی کار قرار نگرفته بودند و صاحبان صنایع نیز فقط به تجربه کاری توجه داشتند و علاقه‌مندی زیادی به جذب دانشگاهیان بی‌تجربه نداشتند، دانشگاه آزاد با یک حرکت نوین به‌عنوان بانی ارتباط و ادغام دانش و تجربه می‌خواهد کاری کند تا دانشجویان علاقه‌مند را با تجربه کاری و صنایع و صنعت آشنا و نه‌تنها صنعت، بلکه شرایط مناسب تجربه‌اندوزی در هر نوع کار و درآمدزایی در جامعه را ایجاد کند.
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمانشاه افزود: دانشگاه آزاد حلقه گمشده جدایی جامعه و دانشگاه را پیدا کرده و می‌خواهد جوابگوی این سؤال باشد که چرا ما باید تعداد زیادی بیکار یا تحصیل‌کرده بیکار در جامعه داشته باشیم و امروز شما مسئولان و صاحبان صنایع اینجا هستید که با همفکری، دانشجوی دارای مهارت و تخصص کاری تربیت کنیم.
غنی‌زاده متذکر شد: نخست رویداد صدرا معرفی تمامی صنایع کرمانشاه و صاحبان صنایع است تا صنایعی که گمنام مانده‌اند در این فرصت در محیط دانشگاهی به جامعه معرفی کنیم تا محصولات آنها دارای فروش خوب بوده و دانشجویان ما مهارت کاری و در ادامه با پشتکار شغل مناسب داشته باشند.
وی در ادامه توضیح داد: خروجی رویداد صدرا جدا از اینکه به اشتغال جوانان شهر ما و جوانانی که سرمایه کافی ندارند تا توانایی تجربه کاری داشته باشند کمک می‌کند، بلکه برای صنایع و صاحبان کار نیز مزایای زیادی در پی دارد؛ از قبیل بهره‌وری از نیروی کاری دانشگاهی ارزان، استفاده از نیروی کاری با اخلاق، عدم نیاز به تعهدات بیمه‌ای، عدم نیاز به تعهد استخدام نیروی بی‌کیفیت تا یافتن نیروی توانمند و با پشتکار و موارد ارزشمند و مثبت دوطرفه دیگر.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، خطاب به حاضران گفت: باید مجموعه حاضر از صاحبان کار، مسئولان و دانشگاهیان هرکدام صدای ما بوده و دیگران را با نتایج ارزشمند رویداد صدرا آشنا کنید تا فضایی مثبت و مناسب ایجاد شود و شاهد ارتباط خوب دانش و تجربه باشیم و همه پای کار باشند؛ چراکه خیر و منافع ما و استان کرمانشاه در آن است که به جایی برسیم که تعداد زیادی از دانشجویان ما مهارت کاری هم بیاموزند و بدون تردید مدرک دانشگاهی با مهارت کاری معتبر است و این رویداد کمک حال مهارت‌آموزی است.
دانشجو نباید دغدغه‌ای جز تحصیل داشته باشد
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه هم اظهار کرد: طرح صدرا موضوع ارتباط دانشجویان با صنعتگران، تولیدکنندگان و کارفرمایان بوده و طرح قابل تقدیری است و از کسانی که آن را پیشنهاد کردند تشکر می‌کنم، البته ما در چندین سال گذشته به‌طور مستمر با دانشگاه ارتباط و دفاتر ارتباط صنعت و دانشگاه را داشتیم؛ چراکه یک حلقه مفقوده ارتباط صنعت و دانشگاه و کارآفرینی وجود داشت و همه می‌دانند کسانی که درس را تئوری خوانده و بعد وارد بازار کار می‌شوند این دروس تئوری آنچنان کارایی برای آنان ندارد.
فرهاد مرزی در ادامه توصیه کرد: در چندین سال گذشته کسانی به من مراجعه کردند که دارای مدرک لیسانس و فوق‌لیسانس حسابداری بودند و زمانی که آنها را به شرکت یا کارخانه‌ای برای حسابداری معرفی کردیم نتوانستند حتی یک سند قابل قبول حسابداری را برای اداره دارایی تنظیم کنند؛ اما یک شخص با تجربه چندین ساله و دارای مدرک دیپلم این کار را انجام می‌داد، در زمینه‌های دیگر مانند مکانیک و متالوژی نیز به همین ترتیب و این طرح حلقه مفقوده دانشگاه و صنعت را رفع می‌کند، بدون تردید تجربه در کار بسیار مهم است و باید در کنار تحصیلات دانشگاهی تجربه کاری نیز وجود داشته باشد.
وی تأکید کرد: ما نباید عادت به راحتی داشته باشیم و باید برای یک بار فرهنگ خوب و درست کار کردن را یاد بگیریم و این نیاز به حضور در متن کار در کنار تحصیلات دانشگاهی دارد که طرح صدرا این کار را انجام می‌دهد، اگر فکر دانشجو برای خود باشد قطعاً موفق خواهد شد و اشتغال نیاز به دانش و تجربه دارد و آن با ارتباط صنعت و دانشگاه محقق می‌شود و با طرح صدرا می‌توانیم مشکل بیکاری را در جامعه به‌خصوص کرمانشاه رفع کنیم، البته باید موضوع تأمین اجتماعی و بیمه این دانشجویان در قالب تفاهم‌نامه بین دانشگاه، سازمان تأمین اجتماعی و اداره کار رفع شود تا هزینه‌ای اضافی برای کارفرمایان ما نداشته باشد و تعهدی ایجاد نکند و کارفرمایان در بخش‌ها و صنوف مختلف از آن استقبال کنند.
طرح پویش چه مزایایی دارد؟
رئیس دانشکده مهارت و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه و متولی و دبیر پیش‌نشست رویداد صدرا هم به‌صورت تخصصی به معرفی بخش‌ها مختلف این طرح پرداخت و توضیح داد: در کنار کسب دانش باید کسب مهارت نیز صورت گیرد تا دانشجویان در آینده در اشتغال و کاریابی موفق باشند، مسیری که دانشگاه به‌عنوان نقشه راه اشتغال و کارآفرینی ارائه کرده، دارای چهار بخش برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت، برگزاری دوره‌های فنی و حرفه‌ای، طرح پویش و راه‌اندازی کارگاه‌های کاربنیان با هدف کارآمادگی و اشتغال‌آفرینی است.
اکبری یادآور شد: طرح پویش از نگاه صنعت همان طرح کارآموزی سابق است و انتظار این است که واقعی‌تر و جدی‌تر به این طرح توجه شود و مهم‌ترین دستاورد طرح پویش نحوه ارتباط‌گیری در محیط کار، ارتباط با همکاران و ارتباط با مشتری است که در محیط دانشگاه کسب نمی‌شود.
وی توضیح داد: از مهم‌ترین مزایای طرح پویش برای دانشجویان آشنایی با محیط کار، ارتقای مهارت، افزایش انگیزه تحصیلی، دریافت کمک هزینه تحصیلی، ارتباط با متخصصان، کشف استعداد‌های خود، مواجهه با مسائل واقعی، ظهور ایده‌های کارآفرینی و آشنایی با محیط کار بوده و مزایای آن برای شرکت‌ها شامل بهبود روحیه رهبری برای پرسنل، معرفی شرکت به عموم، افزایش بار آموزشی مجموعه، ورود نیروهای جدید به شرکت، تبلیغات، افزایش کارایی، استفاده از نیروی ارزان‌قیمت است.
رئیس دانشکده مهارت و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه و متولی و دبیر پیش‌نشست رویداد صدرا به این نکته هم اشاره کرد که طرح پویش به صورت دو واحد درسی به مدت ۲۴۰ ساعت کار و کسب مهارت طی یک سال کار عملی در صنعت ارائه می‌شود.
اکبری گفت: طرح پویش بدون شهریه و مازاد بر سطح واحدهای اخذ شده است، شامل بیمه حوادث دانشگاه است، حق‌الزحمه‌ای به صورت مستقیم به دانشجو ارائه نمی‌شود و امکان شرکت در دوره‌های فنی حرفه‌ای در قالب طرح پویش هم وجود دارد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه هم با تأکید بر جایگاه اشتغال‌آفرینی برای جوانان بیان کرد: علم اقتصاد منابع محدود و نیازهای نامحدود دارد و اگر می‌خواهیم رشد کنیم باید تولید کنیم، متأسفانه بسیاری از دوستان ما تولید را مترادف صنعت می‌دانند؛ در صورتی که دامنه تولید می‌تواند کالا یا خدمت باشد حتی یک موسیقی نیز می‌تواند کالا باشد و درآمدزایی کند.
کهراریان افزود: تولید نیازمند نیروی انسانی، تجهیزات و تکنولوژی، آموزش و پژوهش است و ما نمی‌توانیم بگوییم که متخصصان دانشگاه کم‌کار هستند؛ چراکه دانش، تخصص و کسب مهارت در دوران تحصیل اتفاق می‌افتد و با پشتوانه اخلاق همراه می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: تحصیل فرد در دانشگاه اگر به درستی هدایت شود جهش در تولید ایجاد می‌کند و باید دانشگاه را با تولید آشتی دهیم، ما باید دانشگاهی اخلاق‌مدار و کارآفرین داشته باشیم و صنعت، خدمات و آموزش در کنار هم اتفاق بیفتد تا شاهد موفقیت باشیم.
در پایان این مراسم از صاحبان و مدیرعاملان ۱۸ شرکت حاضر در نمایشگاه کارآفرینی که در هفته پژوهش سال ۱۴۰۲ در نمایشگاه این هفته در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه حضور فعال داشتند با ارائه لوح تقدیر تجلیل و مقرر شد رویداد صدرا اول و دوم خردادماه با توافق جمعی به صورت نمایشگاه یا برگزاری همایش یا سمینار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه برگزار شود.
انتهای پیام/
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد